İSİM
chattr - Bir Linux genişletilmiş ikinci
sürüm dosya sisteminin üzerinde dosya
özniteliklerini değiştirir
chattr [-RV] [-v sürüm] [kip] dosyalar...
chattr bir Linux genişletilmiş ikinci
sürüm dosya sisteminin üzerinde dosya
özniteliklerini değiştirir.
Sembolik kip sözdizimi: +-=[ASacDdIijsTtu]
'+' işleci belirtilen özniteliklerin
varolanlara eklenmesini sağlar; '-' işleci belirtilen
öznitelikleri dosya özniteliklerinden
çıkartır; '=' işleci ise belirtilen
özniteliklerin dosya öznitelikleri ile
değiştirilmesini sağlar. Bu işlecin
kullanılmasından sonra dosyanın var olan
öznitelikleri tamamen yok olur. Belirtilen öznitelikler
eskilerinin yerini alır.
'uASacDdijsu' harfleri dosyalar için yeni
öznitelikleri seçer: A ile erişim zamanı
güncellenmez, S ile güncellemeler
eşzamanlı olur, D ile dizin güncellemelerini
eşzamanlı olur, a ile sadece dosya sonuna ekleme
yapılabilir, c ile dosyalar
sıkıştırılmış tutulur,
d ile dosya dump uygulamasından etkilenmez, i ile dosya
değiştirilemez, j ile jurnalleme yapılır,
s ile silme güvenliği sağlanır, T
ile dizin tepe dizin varsayılır, t ile dosya eklemesi
ayrı bir blok ile olmaz, u ile silinememezlik
sağlanır.
- -R
- Dizinlerin özniteliklerini ve içeriklerini
ardışık olarak değiştirir. Dizin
geçişleri esnasında
karşılaşılan sembolik bağlar
yoksayılır.
- -V
- Yapılan işlem hakkında daha
ayrıntılı çıktı verir ve
sürüm bilgilerini gösterir.
- -v
sürüm
- Dosyanın sürümünü/nesil
numarasını ayarlar.
ÖZNİTELİKLER
- A
- Dosyanın erişim zamanı güncellenmez. Bu,
dizüstü sistemlerde disk G/Ç sırasında
bir miktar tasarruf sağlar.
- a
- Sadece dosyanın sonuna ekleme yapılabilir. Sadece root ya da
CAP_LINUX_IMMUTABLE özelliğine sahip bir süreç
bunu ayarlayıp, değiştirebilir.
- c
- Sıkıştırılmış;
dosyanın okuma-yazma sırasındaki
açılması/sıkıştırılması
çekirdeğin denetimindedir. Bu dosyadan okuma yapılmak
istendiğinde
sıkıştırılmamış veri
döner. Yazılmak istendiğinde ise diske
yazılmadan önce sıkıştırma
yapılır.
- D
- Bir dizine uygulanır ve dizindeki değişiklikler diske
eşzamanlı yazılır; bu dosya alt sisteminin
'dirsync' seçeneği ile bağlanmasına
eşdeğerdir.
- d
- dump(8)
çalıştırıldığında
dosya yedekleme adayı olmaz.
- E
- Deneysel sıkıştırma yamaları
tarafından,
sıkıştırılmış
dosyanın sıkıştırma hatasına
sahip olduğunu göstermek için
kullanılır. chattr kullanarak düzenlenemez
veya sıfırlanamaz; bununla birlikte lsattr(1) ile
görüntülenebilir.
- I
- Htree kodu tarafından isim-değer çifti
tabloları kullanarak indislenmesinin geciktiğini belirtmek
için kullanılır. chattr kullanarak
düzenlenemez veya sıfırlanamaz; bununla birlikte
lsattr(1) ile görüntülenebilir.
- i
- Değişmez; dosya içeriği silinemez,
yazılamaz, dosyaya bağ oluşturulamaz ve ismi
değiştirilemez. Sadece root ya da CAP_LINUX_IMMUTABLE
özelliğine sahip bir süreç bunu
ayarlayıp, değiştirebilir.
- j
- Jurnal; dosya içindeki bütün bilgiler,
dosyanın kendisine yazılmadan önce, etx3
günlükleme sistemine yazdırılır. Fakat
burada dosya sisteminin "data=ordered" veya
"data=writeback" seçeneklerinden biri ile
bağlanmış olması gerekir. Dosya sistemi
"data=journalled" seçeneği ile
bağlanmışsa, zaten bütün veriler
günlüklenmiş durumdadır ve bu niteliğin
bir anlamı kalmaz. Sadece root ya da CAP_LINUX_IMMUTABLE
özelliğine sahip bir süreç bu niteliği
ayarlayıp, silebilir.
- s
- Silinme güvenliği; bu özellik verilen bir dosya
silindiğinde veri alanı sıfırlarla doldurulur.
- S
- Eşzamanlı güncellemeler; bu özelliği
içeren bir dosya değiştirildiği zaman
tüm değişiklikler diske anında
yazılır, dosya alt sisteminin 'sync' seçeneği
ile bağlanmasına eşdeğer özellik
sağlar.
- T
- Bu özniteliğe sahip olan dizin, dizin
yapısının tepesi olarak kabul edilecektir. Buradaki
amaç, Linux 2.5.46 ve daha sonrasında kullanılan
Orlov blok ayırıcıya uyum sağlamaktır.
- t
- Bu özniteliğe sahip olan dosyada, diğer dosyalar ile
birleştirmeden dolayı bir blok parçalanması
meydana gelmez (uç birleştirmeyi destekleyen dosya
sistemleri için). LILO gibi dosya sistemini doğrudan okuyan
ve uç birleştirmeli dosyaları anlamayan uygulamalar
için bu gereklidir.
- u
- Silinememezlik; bu dosya silindiğinde içeriği
saklanır. Bu, kullanıcıya, silinmiş
dosyanın geri getirilmesini (undelete) isteme olanağı
sağlar.
- X
- Deneysel sıkıştırma yamaları
tarafından,
sıkıştırılmış
dosyanın ham içeriğine doğrudan
erişilebileceğini göstermek için
kullanılır. chattr kullanarak düzenlenemez
veya sıfırlanamaz; bununla birlikte lsattr(1) ile
görüntülenebilir.
- Z
- Deneysel sıkıştırma yamaları
tarafından,
sıkıştırılmış
dosyanın kirlenmiş olduğunu göstermek
için kullanılır. chattr kullanarak
düzenlenemez veya sıfırlanamaz; bununla birlikte
lsattr(1) ile görüntülenebilir.
chattr Remy Card <Remy.Card (at) linux.org>
tarafından yazılmıştır.
Linux 2.2'de, 'c', 's' ve 'u' öznitelikleri çekirdek
dosya sistemi tarafından desteklenmemekteydi. Yakın bir
gelecekte, bu öznitelikler, ext2 dosya sistemine eklenecektir.
'j' seçeneği, sadece ext3 olarak
bağlanmış dosya sistemlerinde
kullanışlıdır.
'D' seçeneği sadece Linux çekirdeğinin
2.5.19 ve daha yüksek sürümlerinde
geçerlidir.
chattr, e2fsprogs paketinin bir
parçasıdır ve
http://e2fsprogs.sourceforge.net adresinden temin edilebilir.
ÇEVİREN
Yalçın Kolukısa <yalcink01 (at)
yahoo.com>, Kasım 2003