İSİM
fs - Linux dosyasistemi türleri:minix, ext, ext2, ext3,
xia, msdos, umsdos, vfat, proc, nfs, iso9660, hpfs, sysv, smb, ncpfs
Çekideğinizin desteklediği dosya
sistemlerini, proc dosya sistemi /proc'a bağlı ise,
/proc/filesystem dosyasında bulabilirsiniz. Desteklenmeyen bir dosya
sistemi gerekiyorsa, gereken modülü ekleyin ya da
çekirdeğinizi tekrar derleyin.
Herhangi bir dosya sistemini sisteme bağlamadan
kullanamazsınız, mount komutu hakkında
ayrıntılı bilgiyi mount(8)'da
bulabilirsiniz.
Kullanımı yaygın olan bazı dosya
sistemlerinin kısa açıklamalarını
aşağıda bulabilirsiniz.
- minix
- Minix işletim sisteminde kullanılan dosya sistemidir ve
ayrıca Linux altında kullanılan ilk dosya sistemidir.
Eksileri: 64MB bölümleme sınırı,
kısa dosya isimleri, tek çeşit zaman damgası
vb. Hala disketler ve RAM diskler üzerinde
kullanılmaktadır.
- ext
- minix dosya sisteminin genişletilmiş bir
uzantısıdır. Bu dosya sistemi ikinci
uyarlamasıyla beraber (ext2) işlevselliğini
yitirmiştir ve çekirdekten (2.1.21
sürümünde)
çıkarılmıştır.
- ext2
- Linux tarafından hem sabit disklerde hem de
çıkarılabilir ortamlarda kullanılabilen
yüksek başarımlı bir dosya sistemidir.
Genişletilmiş dosya sisteminin (ext) uzatması
olarak geliştirilmiştir. Hem işlemci
kullanımı hem de hız açılarından
Linux tarafından desteklenen dosyasistemleri arasında en
yüksek başarımlısıdır.
- ext3
- ext2 dosyasisteminin günlüklü
uyarlamasıdır. Bu dosya sistemini ext2'ye ya da
ext2'yi ext3'e dönüştürmek
kolaydır.
- xiafs
- minix dosyasisteminin daha kararlı ve güvenli bir
şekilde tasarlanmış ve
gerçekleştirilmiş bir uzatmasıdır.
Aranan temel özellikleri karmaşık olmayan
yapısıyla kolayca karşılar. xia dosya
sistemi artık etkin bir şekilde geliştirilmemektedir,
çekirdekten (2.1.21 sürümünde)
çıkarılmıştır.
- msdos
- DOS, Windows ve bazı OS/2 bilgisayarları tarafından
kullanılan bir dosya sistemidir. msdos dosya isimleri
isteğe bağlı nokta ve 3 karakterli
uzantısı dışında 8 karakterden uzun
olamaz.
- umsdos
- msdos dosya sisteminin Linux tarafından kullanılan
genişletilmiş bir uyarlamasıdır. DOS
uyumluluğu korunarak şu özellikler
eklenmiştir: uzun dosya isimleri, UID/GID, POSIX izinleri,
özel dosyalar (aygıtlar, isimli boruhatları, vs.).
- vfat
- Microsoft Windows95 ve Windows NT tarafından kullanılan
msdos dosya sisteminin genişletilmiş bir
uyarlamasıdır. Uzun dosya isimleri
kullanılmasına olanak sağlamaktadır.
- proc
- Bir arabirim olarak çalışır. /dev/kmem'in
doğrudan okunması ve yorumlanmasını
önlemek için kullanılan bir sözde dosya
sistemidir. Ayrıca onun dosyaları disk alanı
kullanmaz. proc(5)'a bakınız.
- iso9660
- ISO 9660 standardına uygun bir CD-ROM dosya sistemi
türüdür.
- High Sierra
- Linux tarafından desteklenen High Sierra, ISO 9660
standardının öncüsüdür. iso9660
dosya sistemi desteği altında Linux tarafından
özdevinimli olarak algılanır.
- Rock Ridge
- Linux, Rock Ridge Interchange Protocol (değişim
protokolü) tarafından belirlenmiş System Use Sharing
Protocol (Sistem kullanım paylaşımı
protokolü) tutanaklarını destekler. Bu
iletişim kuralları UNIX konağına
iso9660 dosya sistemindeki dosyaları daha da
ayrıntılı bir şekilde açıklamak
için kullanılırlar (UID/GID, POSIX izinleri ve
aygıtlar hakkında bilgi içerirler). iso9660
dosya sistemi desteği altında Linux tarafından
özdevinimli olarak algılanırlar.
- hpfs
- OS/2'de kullanılan yüksek başarımlı
dosya sistemidir (High Performance Filesystem). Bu dosya sistemi mevcut
belgelemenin yetersizliği nedeniyle Linux altında
salt-okunur olarak kullanılmaktadır.
- sysv
- SystemV/Coherent dosya sisteminin Linux için
gerçekleştirilmiş uyarlamasıdır. Xenix
FS, SystemV/386 FS ve Coherent FS'in tümü bu
gerçekleştirmenin içindedir.
- nfs
- Uzak bilgisayarlardaki disklere ulaşmak için
kullanılan ağ dosya sistemidir.
- smb
- SMB iletişim kurallarını destekleyen bir ağ
dosya sistemidir. Windows for Workgroups, Windows NT ve Lan Manager
tarafından kullanılmaktadır.
smb dosya sistemi kullanmak için özel bir
bağlama komutu kullanmanız gerekmektedir. Bu
yazılımı ksmbfs paketinde bulabilirsiniz. Pakete
şu adresten ulaşabilirsiniz:
ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/system/Filesystems/smbfs.
- ncpfs
- Novell NetWare tarafından kullanılan NCP iletişim
kurallarını destekleyen bir ağ dosya sistemidir.
ncpfs dosya sistemini kullanmak için gereken
özel yazılımlar şu adresten
alınabilir: ftp://linux01.gwdg.de/pub/ncpfs.
ÇEVİREN
Can Kavaklıoğlu <linuxcucan (at) yahoo.com>,
Şubat 2004