vim - Vi IMproved, bir programcının metin
düzenleyicisi
ÖZET
vim [seçenekler] [dosya ..]
vim [seçenekler] -
vim [seçenekler] -t etiket
vim [seçenekler] -q [hatadosyası]
ex
view
gvim gview evim eview
rvim rview rgvim rgview
Vim, Vi ile yukarıya doğru uyumlu olan bir
metin düzenleyicisidir. Her tür düz metni
düzenlemede kullanılabilir. Özellikle
programları düzenlemede yararlıdır.
Vi üzerine yapılmış birçok
geliştirme ve iyileştirmeyi içerir: Çok
düzeyli geri alma, çoklu pencereler ve arabellekler,
sözdizim vurgulama, komut satırı düzenleme,
dosya adı tamamlama, çevrimiçi yardım,
görsel seçim vb. Vim ve Vi arasındaki
değişikliklerin bir özeti için ":help
vi_diff.txt" dosyasına bir göz atın.
Vim'i çalıştırırken
gerekli olan yardımın çoğu
çevrimiçi yardım sisteminden elde edilebilir. Bunun
için ":help" komutunu kullanabilirsiniz.
Aşağıda ÇEVRİMİÇİ
YARDIM bölümüne bakın.
Genelde Vim tek bir dosyayı düzenlemek
için şu komutla
çalıştırılır:
vim dosya
Biraz daha açacak olursak:
vim [seçenekler] [dosyalistesi]
Eğer dosya listesi sağlanmamışsa,
düzenleyici boş bir arabellek açar. Bunun
dışında aşağıdaki dört
seçenekten bir tanesi de bir veya birden çok dosyayı
düzenlemek için kullanılabilir.
- dosya ..
- Dosya adlarının bir listesi. Bunlardan ilki ekrana getirilip
arabelleğe yüklenir. İmleç arabelleğin
ilk satırında konumlandırılır.
Diğer dosyalara ":next" komutu ile geçebilirsiniz.
Adı tire ile başlayan bir dosyayı düzenlemek
için dosya listesinin başına "--"
koyun.
- -
- Düzenlenecek dosya stdin'den okunur. Komutlar bir tty olması
gereken stderr'den okunur.
- -t {etiket}
- Düzenlenecek dosya ve bu dosyanın
başlangıç imleç konumu bir "etiket"e
dayanır, bir tür
bıraktığınız konumu belirten bir
ayraç gibi. Etiket dosyasında {etiket} aranır,
ilişkin dosya şu anki dosya olur ve ilişkin komut
çalıştırılır. Bu genelde C
programları için kullanılır, {etiket} bu
durumda bir işlev olabilir. Bunun sonucunda bu işlevi
içeren dosya o anki dosya olur ve imleç bu işlevin
başlangıcına konumlandırılır. Ek
bilgi için: ":help tag-commands".
- -q [hatadosyası]
- Hızlı düzelt kipinde başlat
[hatadosyası] okunur ve ilk hata görüntülenir.
Eğer [hatadosyası] sağlanmazsa, dosya adı
'errorfile' seçeneğinden alınır
(öntanımlı olarak Amiga için
"AztecC.Err", diğer sistemlerde "errors.err").
Sonraki hatalara ":cn" komutu ile geçilebilir. Ek bilgi
için: ":help quickfix".
Vim girilen komutun adına göre
değişik biçimde davranır
(çalıştırılabilir hâlâ
aynı dosya olarak kalabilir).
- vim
- "Normal" kip, standart çalışma
biçimi.
- ex
- Ex kipinde başlat. "-e" değişkeni ile de
başlatılabilir. Normal kipe ":vi" komutu ile
geçilebilir.
- view
- Saltokunur kipte başlat. Bu kipte dosya yazımına izin
verilmez. "-R" değişkeni ile de
başlatılabilir.
- gvim gview
- Grafik arabirim sürümü. Yeni bir pencere açar.
"-g" değişkeni ile de
başlatılabilir.
- evim eview
- Kolay kipte başlatılan grafik arabirim
sürümü. Yeni bir pencere açar. "-y"
değişkeni ile de başlatılabilir.
- rvim rview rgvim
rgview
- Yukarıdaki ile aynı, ancak sınırlamalar
içerir. Kabuk komutları
çalıştırılamaz veya Vim
askıya alınamaz. "-Z" değişkeni ile
de başlatılabilir.
Seçenekler bir sıra gözetmeksizin dosya
adlarından önce veya sonra kullanılabilir. Herhangi bir
değişken içermeyen seçenekler bir tirenin
ardında sıralanabilir.
- +[num]
- İlk dosya için imleç "num"
satırında konumlandırılacaktır.
Eğer "num" eksikse imleç en son satırda
başlar.
- +/{dizge}
- İlk dosya için imleç {dizgi}'nin ilk
eşleşmesinin olduğu satırda
konumlandırılacaktır. Kullanılabilir arama
dizgileri için ":help search-pattern" yazın.
- +{komut}
- -c {komut}
- İlk dosya okunduktan sonra {komut}
çalıştırılır. {komut} bir Ex
komutu olarak işletilir. Eğer {komut} boşluk
içeriyorsa çift tırnak içerisine
alınmalıdır (bu kullanılan kabuğa
bağlıdır). Örnek: vim "+set si"
main.c
Not: 10 taneye kadar "+" veya "-c" komutu
kullanabilirsiniz.
- -S {dosya}
- İlk dosya okunduktan sonra {dosya} kaynak alınır. -c
"source {dosya}" bu komutun eşdeğeridir. {dosya},
'-' ile başlayamaz. Eğer {dosya} sağlanmazsa
"Session.vim" kullanılır (yalnızca -S son
değişken olarak kullanıldığında
işe yarar).
- --cmd {komut}
- "-c" komutu gibi, ancak komut herhangi bir vimrc
dosyasını işletmeden önce
çalıştırılır. "-c"
komutundan bağımsız olarak bu komutlardan 10 taneye
kadar çalıştırabilirsiniz.
- -A
- Eğer Vim sağdan sola yazılan dosyaları
ve Arapça klavye dizilimini kullanabilmesi için
ARAPÇA desteği ile derlenmişe bu seçenek
Vim'i Arapça kipinde başlatır ('arabic'
seçeneği açılır). Aksi durumda
Vim hata verip çıkar.
- -b
- İkili kip. Bir çalıştırılabiliri
veya ikili dosyayı düzenlemeye olanacak sağlayacak
birkaç seçenek ayarlanır.
- -C
- Uyumlu kip. 'compatible' seçeneğini ayarlar. Bu kipte
Vim bir .vimrc dosyası var olsa bile genelde Vi gibi
davranır.
- -d
- Karşılaştırma kipinde başlat. Bir, iki,
üç veya dört adet dosya adı
değişkeni olmalıdır. Vim
bütün dosyaları yan yana açar ve
aralarındaki değişiklikleri gösterir.
vimdiff(1) gibi çalışır.
- -d {aygıt}
- {aygıt}'ı bir uçbirim olarak kullanmak için
açar. Yalnızca Amiga'da çalışır.
Örnek: "-d con:20/30/600/150".
- -D
- Hata ayıklama kipi. Bir betiğin ilk komutunu
çalıştırırken hata ayıklama
kipine geçer.
- -e
- Vim'i Ex kipinde başlatır, "ex"
çalıştırılabiliri ile aynı
işlevi görür.
- -E
- Vim'i geliştirilmiş Ex kipinde
başlatır, "exim"
çalıştırılabiliri ile aynı
işlevi görür.
- -f
- Önplan. Grafik arabirim sürümü için
Vim başladığı kabuktan
ayrılmayacak ve kendisini çatallamayacaktır.
Amiga'da, Vim yeni bir pencere açmak için yeniden
başlatılmaz. Bu seçenek Vim düzenleme
oturumunun bitmesini bekleyecek bir program tarafından
başlatıldığında
kullanılmalıdır (örn. mail). Amiga'da
":sh" ve ":!" komutları
çalışmayacaktır.
- --nofork
- Önplan. Grafik arabirim sürümü için
Vim başladığı kabuktan
ayrılmayacak ve kendisini çatallamayacaktır.
- -F
- Eğer Vim sağdan sola yazılan dosyaları
ve Farsça klavye dizilimini kullanabilmesi için FKMAP
desteği ile derlenmişse, bu seçenek Vim'i
Farsça kipinde başlatır ('fkmap' ve 'rightleft'
seçenekleri açılır). Aksi durumda Vim
hata verip çıkar.
- -g
- Eğer Vim grafik arabirim desteği ile
derlenmişse bu seçenek grafik arabirimi
çalıştırır. Eğer grafik arabirim
desteği eklenmemişse Vim hata verir ve
çıkar.
- -h
- Komut satırı değişkenleri ve
seçenekleri üzerine biraz yardım sağlar. Bu
komuttan sonra Vim çıkar.
- -H
- Eğer Vim sağdan sola yazılan dosyaları
ve İbranca klavye dizilimini kullanabilmesi için RIGHTLEFT
desteği ile derlenmişse, bu seçenek Vim'i
İbranca kipinde başlatır ('hkmap' ve 'rightleft'
seçenekleri açılır). Aksi durumda Vim
hata verir ve çıkar.
- -i {viminfo}
- Öntanımlı "~/.viminfo" dosyası
yerine kullanılacak olan viminfo dosyasını belirtmek
için kullanılır. Bu komut aynı zamanda viminfo
kullanımını atlamak için de
kullanılabilir. Bunun için dosya adı yerine
"NONE" vermeniz yeterlidir.
- -L
- -r ile aynı.
- -l
- Lisp kipi. Bu değişken 'lisp' ve 'showmatch'
seçeneklerini açar.
- -m
- Dosya yazma seçeneği kapalıdır. ´write'
seçeneğini sıfırlar. Arabelleği
hâlâ değiştirebilirsiniz, ancak dosyayı
yazmak olanaklı değildir.
- -M
- Değişikliklere izin verilmez. 'modifiable' ve 'write'
seçenekleri kapatılır, böylece
değişiklik yapılamaz ve dosyalar yazılamaz. Bu
seçenekleri yeniden açıp değişiklik
yapmayı etkinleştirebilirsiniz.
- -N
- Uyumsuz kip. 'no-compatible' seçeneğini
sıfırlar. Bu seçenekle birlikte Vim biraz daha
düzgünce çalışır, ancak bir
.vimrc dosyası olmamasına rağmen Vi ile daha az
uyumludur.
- -n
- Bir takas dosyası kullanılmaz. Çökme
sonrası kurtarma olanaklı olmayacaktır. Eğer
çok yavaş bir ortamda dosya
çalışıyorsanız (örn. disket)
yararlı olabilir. ":set uc=0" ile de yapılabilir.
Geri almak için ":set uc=200" yapın.
- -nb
- NetBeans için bir düzenleyici sunucusu olur.
Ayrıntılar için belgelere bakın.
- -o[N]
- N sayıda pencereyi üst üste açar. N
verilmezse, her dosya için bir pencere açar.
- -O[N]
- N sayıda pencereyi yan yana açar. N verilmezse, her dosya
için bir pencere açar.
- -p[N]
- N sayıda sekme açar. N verilmezse, her dosya için bir
sekme açar.
- -R
- Saltokunur kip. ´readonly' seçeneği
açılır. Arabelleği hâlâ
değiştirebilirsiniz, ancak yanlışlıkla
dosyanın üzerine yazmaktan sizi korur. Dosyanın
üzerine yazmak istemiyorsanız, Ex komutuna bir ünlem
imi ekleyin, örn. ":w!". -R seçeneği
aynı zamanda -n seçeneğini de uygular
(yukarıda bakın). ´readonly' seçeneği
":set noro" ile sıfırlanabilir. Ek bilgi
için: ":help 'readonly'".
- -r
- Takas dosyalarını içerdikleri kurtarma bilgilerini
gösterecek biçimde listeler.
- -r {dosya}
- Kurtarma kipi. Çökmüş bir düzenleme
oturumunu takas dosyasını kullanarak kurtarır. Takas
dosyası dosya ile aynı ada iye olup sonuna ".swp"
eklenmiştir. Ek bilgi için: ":help recovery".
- -s
- Sessiz kip. Yalnızca "Ex" olarak
başlatıldığında veya "-e"
seçeneği "-s" seçeneğinden
önce verildiğinde çalışır.
- -s {betikgir}
- {betikgir} betik dosyası okunur. Dosyadaki karakterler
onları siz girmişsiniz gibi kabul edilir.
Aynısı ":source! {betikgir}" komutu ile de
gerçekleştirilebilir. Eğer dosyanın sonuna
düzenleyici çıkmadan önce gelinirse, sonraki
karakterler klavyeden okunur.
- -T {uçbirim}
- Vim'e kullandığınız uçbirimin
adını söyler. Yalnızca kendiliğinden
okunamazsa gereklidir. Vim'in tanıdığı
bir uçbirim olmalıdır veya termcap veya terminfo
dosyasında tanımlı olmalıdır.
- -u {vimrc}
- İlklendirme için {vimrc} dosyasındaki
komutları kullan. Diğer tüm ilklendirmeler
atlanır. Bunu özel türde dosyaları
düzenlemek için kullanın. Dosya adı olarak
"NONE" verilirse tüm özelleştirmeler
atlanır. Ek bilgi için vim içinde ":help
initialization" bölümüne bakın.
- -U {gvimrc}
- Grafik arabirim ilklendirmesi için {gvimrc} dosyasındaki
komutlara bakın. Diğer tüm grafik arabirim
ilklendirmeleri atlanır. Dosya adı olarak "NONE"
verilirse tüm özelleştirmeler atlanır. Ek
bilgi için vim içinde ":help gui-init"
bölümüne bakın.
- -V[N]
- Sözlü anlatım. Hangi dosyaların kaynak
alındığını ve viminfo
dosyasından nelerin okunduğunu yazdırır.
'verbose' için isteğe bağlı N
seçeneği kullanılabilir.
Öntanımlı sayı 10'dur.
- -v
- Vim'i "vi" yazarak
başlatırmış gibi Vi kipinde
başlatır. Bu yalnızca
çalıştırılabilir "ex"
olduğunda bir işe yarar.
- -w {betikçık}
- Girdiğiniz tüm karakterler siz Vim'den
çıkana değin {betikçık}
dosyasında saklanır. Bu "vim -s" veya
":source" komutu ile kullanılacak bir betik yaratmaya
yarar. Eğer {betikçık} dosyası varsa
karakterler dosyaya eklenir.
- -W {betikçık}
- -w gibi, ancak var olan bir dosyanın üzerine yazar.
- -x
- Dosya yazarken şifreleme kullanır. Bir şifre girmeniz
istenecektir.
- -X
- X sunucusuna bağlanmaz. Vim'in uçbirimde başlama
süresini azaltır ancak pencere
başlığı ve pano kullanılamaz.
- -y
- Vim'i "evim" veya "eview" yazarak
başlatırmış gibi kolay kipte
başlatır. Vim'i diğer tıkla ve yaz
düzenleyicileri gibi
çalıştırır.
- -Z
- Kısıtlı kip. Program "r" yazarak
başlatılmış gibi davranır.
- --
- Seçeneklerin bittiğini belirtir. Bundan sonraki
değişkenler artık bir dosya adı olarak
işletilir. Aynı zamanda '-' ile başlayan bir
dosyayı tanıtmak için de kullanılabilir.
- --echo-wid
- Yalnızca GTK grafik arabirimi: Pencere numarasını
stdout'a yankıla.
- --help
- Yardım iletisini yazdırır ve çıkar,
"-h" gibi.
- --literal
- Dosya adı değişkenlerini gerçek anlamda
işlet, joker karakterlerini genişletme. Bunun kabuğun
karakterleri kendiliğinden genişlettiği Unix'te bir
etkisi bulunmamaktadır.
- --noplugin
- Eklentileri yükleme. "-u NONE" da aynı
işlevi görür.
- --remote
- Bir Vim sunucusuna bağlan ve geri kalan değişkenlerde
belirtilen dosyaları düzenle. Eğer bir sunucu
bulunamazsa bir uyarı verilir ve dosyalar şu anki Vim'de
düzenlenir.
- --remote-expr {ifade}
- Bir Vim sunucusuna bağlan ve {ifade}'yi değerlendirip sonucu
stdout'a yazdır.
- --remote-send {anahtarlar}
- Bir Vim sunucusuna bağlan ve ona {anahtarlar} gönder.
- --remote-silent
- --remote gibi, ancak bir sunucu bulunamazsa uyarı vermez.
- --remote-wait
- --remote gibi, ancak Vim dosyalar düzenlenene kadar
çıkmaz.
- --remote-wait-silent
- --remote-wait gibi, ancak bir sunucu bulunamazsa uyarı vermez.
- --serverlist
- Bulunabilecek bütün Vim sunucularını
listeler.
- --servername
{ad}
- {ad}'ı bir sunucu adı olarak kullanır. Bir --remote
değişkeni ve bağlanacağı sunucunun
adı ile kullanılmadığı sürece
şu anki Vim için kullanılır.
- --socketid
{id}
- Yalnızca GTK grafik arabirimi: GtkPlug mekanizmasını
kullanarak gvim'i başka bir pencerede
çalıştır.
- --version
- Sürüm bilgisini yazdırır ve
çıkar.
ÇEVRİMİÇİ YARDIM
Vim içinde ":help" yazarak
başlayın. Belirli bir konu üzerine yardım almak
için ":help subject" yazın. Örneğin:
"ZZ" komutu üzerine bilgi almak için ":help
ZZ" yazın. <Tab> ve CTRL-D kullanarak konuları
tamamlayın (":help cmdline-completion"). Bir konumdan
diğerini atlamak için etiketler mevcuttur (bir tür
köprü gibi), ek bilgi için ":help").
Tüm belgelendirmeyi bu biçimde okuyabilirsiniz,
örneğin: ":help syntax.txt". ":help
syntax.txt".
- /usr/share/vim/vim90/doc/*.txt
- Vim belgelendirme dosyaları. Tüm listeyi
görmek için ":help doc-file-list"
yazın.
- /usr/share/vim/vim90/doc/tags
- Belgelendirme içinde veri bulmak için kullanılan
etiketler dosyası.
- /usr/share/vim/vim90/syntax/syntax.vim
- Sistem geneli sözdizim ilklendirmeleri.
- /usr/share/vim/vim90/syntax/*.vim
- Programlama dilleri için sözdizim dosyaları.
- /usr/share/vim/vimrc
- Sistem geneli Vim ilklendirmeleri.
- ~/.vimrc
- Sizin kişisel Vim ilklendirmeleriniz.
- /usr/share/vim/gvimrc
- Sistem geneli gvim ilklendirmeleri.
- ~/.gvimrc
- Sizin kişisel gvim ilklendirmeleriniz.
- /usr/share/vim/vim90/optwin.vim
- ":options" komutu için kullanılan betik,
görsel seçenek ayarları.
- /usr/share/vim/vim90/menu.vim
- gvim için sistem geneli menü ilklendirmeleri.
- /usr/share/vim/vim90/bugreport.vim
- Hata raporu oluşturmak için kullanılan betik. Ek
bilgi için: ":help bugs".
- /usr/share/vim/vim90/filetype.vim
- Dosya türünü adından tanıyan betik. Ek
bilgi için: ":help 'filetype'".
- /usr/share/vim/vim90/scripts.vim
- Dosya türünü içeriğinden tanıyan
betik. Ek bilgi için: ":help 'filetype'".
- /usr/share/vim/vim90/print/*.ps
- PostScript yazdırması için kullanılan
dosyalar.
En güncel bilgiler için VİM ana
sayfasını ziyaret edin:
<URL:http://www.vim.org/>
Vim'in büyük çoğunluğu
Bram Moolenaar tarafından başkalarının kayda
değer yardımlarıyla
yazılmıştır. Ek bilgi için Vim
içinde ":help credits" yazın.
Vim Stevie tabanlıdır, yazarları: Tim Thompson,
Tony Andrews ve G.R. (Fred) Walter. Orijinal koddan geriye pek bir
şey kalmadığını söylemek
yanlış olmaz.
Bilinen hataların bir listesi için ":help
todo" yazın.
Unutmayın ki, başkaları tarafından
hata olarak değerlendirilebilecek konuların bir
çoğu Vi'nin davranışlarına sadık
kalınması nedeniyle vardır. Yine de bazı
şeylerin "Vi bunu değişik biçimde
yapıyor" diye hata olabileceğini
düşünüyorsanız, "vi_diff.txt"
dosyasını dikkatle okuyun (veya Vim içinde :help
vi_diff.txt yazın. Ek olarak 'compatible' ve 'cpoptions'
seçeneklerine de bakabilirsiniz.